Geschiedenis

Boek Ramplaankwartier

Er is een boek over het Ramplaankwartier.

Het boek (3e druk 2006) is momenteel tijdelijk gratis verkrijgbaar bij de boekruilkastjes, Pieter Wantelaan en Croessenstraat.

Het Ramplaankwartier is gebouwd op een zandafgraving. In de 17e eeuw was er veel zand nodig voor de vele stadsuitbreidingen van Haarlem en Amsterdam: voor de ophoging van bouwterreinen en voor de aanleg van verdedigingswallen. Het kwartier dankt zijn naam aan de regentenfamilie Ramp, die in de tweede helft van de 15e eeuw de gronden rond het huis Rolland hadden verworven.

Deze familie bekleedde sinds de Middeleeuwen een belangrijke rol in de stad Haarlem, als burgemeester of hoge ambtenaar. Verscheidene Rampen zijn door de schilder Frans Hals afgebeeld, zoals jonker Pieter Ramp als vaandrig op een schutterdoek van de Kloveniersdoelen. Na de opkomst van het protestantisme werd het geslacht uitgesloten van verdere deelname in de stadsregering omdat de familie het rooms-katholieke geloof trouw bleef. Hierdoor werd de enige bron van inkomsten grond, maar met grondbezit alleen kon men het niet redden. De schulden die gemaakt werden, moesten door verkopingen van grond afgelost worden, waardoor de inkomsten nog meer daalden. In 1738 stierf het geslacht Ramp uit.

Het huis Rolland

Een van de langste straten in het Ramplaankwartier is de Rollandslaan, genoemd naar het huis Rolland. Het huis Rolland, nu verdwenen, lag in een bocht van de Houtvaart in het zuiden van Overveen, ter hoogte van de kwakel over de Marcelisvaart, op de rand van duin- en veengebied. De naam Rolland is waarschijnlijk afgeleid van “rode land”, wat betekent “gerood” land: land dat reeds ontgonnen is. De vroegste geschiedenis van dit huis ligt in het duister. Zeker is dat het al bestond omstreeks 1250. De familie Ramp voorzag het huis in de 17e eeuw nog van een gracht en een brug, en veranderde haar naam in Ramp van Rolland. In de 18e eeuw raakte het huis in verval en werd het verkocht aan slopers. De grond werd in kleine percelen verdeeld en verkocht aan tuinders en bloembollenkwekers.

Midden in het bloembollengebied bouwt Bloemendaal rond 1919 Tuindorp, dat nu onderdeel is van het Ramplaankwartier. De bebouwing wordt verder uitgebreid als Haarlem in 1927 dit tuindorp annexeert. Tijdens de oorlog slopen de Duitsers huizen van kwekers langs de Houtvaart en woonhuizen aan de Zijlweg. In 1958 werd begonnen met de aanleg van de Westelijke Randweg.

Een leuk verhaal is geschreven door Jan van Mierlo, die aan het eind van de 19e eeuw van het oude Postkantoor in Overveen door de duinen naar Zandvoort wandelt en weer terug. Ondertussen vertelt hij wat hij ziet. Een mooi tijdsbeeld: Een wandeling door de Overveensche duinen